Đổi thay ở vùng quê cách mạng

Đổi thay Nghĩa Đô.

Ký ức hào hùng

Cách mạng Tháng Tám thành công năm 1945, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời. Tuy nhiên, thực dân Pháp đã nhanh chóng quay trở lại tiếp tục đánh chiếm, lập đồn bốt ở nhiều nơi, trong đó có Nghĩa Đô, huyện Bảo Yên.

Tháng 2/1948, sau khi chiếm được Nghĩa Đô, thực dân Pháp xây dựng chính quyền tay sai cấp tổng, đồng thời truy lùng ráo riết những người hoạt động cách mạng và tiến hành giải tán chính quyền cách mạng, giải tán Ủy ban kháng chiến hành chính xã mới được thành lập. Dưới ách thống trị của thực dân Pháp và bọn tay sai, Nhân dân xã Nghĩa Đô chịu nhiều khổ cực bởi sưu cao, thuế nặng, bắt dân đi phu, bắt thanh niên đi lính, truy bức, hãm hại những gia đình có con em theo Việt Minh.

Từ ngày 27/2 đến 5/3/1950, chiến dịch Lê Hồng Phong được triển khai tại khắp các xã vùng thượng huyện Lục Yên (nay là Bảo Yên), du kích tự vệ đã mở đợt chiến đấu. Trước nhiều đợt tấn công ác liệt của quân và dân Bảo Yên, đêm 10/3/1950, quân Pháp rút quân, xã Nghĩa Đô chính thức được giải phóng. Sau ngày giải phóng, chính quyền và Nhân dân xã Nghĩa Đô thực hiện chủ trương xây dựng chính quyền, củng cố tổ chức đảng, phát triển kinh tế, tham gia chi viện cho cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1951 - 1954) và kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1955 - 1975).

Trải qua hơn 20 năm bền bỉ, kiên cường, Đảng bộ và Nhân dân xã Nghĩa Đô đã giành được nhiều thắng lợi to lớn về phát triển kinh tế, xã hội, làm tròn nghĩa vụ chi viện cho chiến trường miền Nam kháng chiến chống Mỹ. Toàn xã đóng góp hàng nghìn tấn lương thực, thực phẩm, góp hàng chục vạn ngày công phục vụ chiến trường. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ đã có hàng trăm thanh niên Nghĩa Đô lên đường nhập ngũ, trong đó có 35 người đã anh dũng hy sinh, nhiều người bỏ lại một phần cơ thể nơi chiến trường...

Khát vọng vươn lên

Tháng 3/2016, đúng dịp kỷ niệm 66 năm ngày giải phóng, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân xã Nghĩa Đô tiếp tục đón thêm niềm vui khi được công nhận “về đích” nông thôn mới. Từ một xã vùng 3 khó khăn về mọi mặt, chương trình xây dựng nông thôn mới đã đem lại cho địa phương một diện mạo mới, tạo tiền đề để tiếp tục bứt phá.

Ông Lý Văn Nội, Chủ tịch UBND xã Nghĩa Đô cho biết: Từ khi đạt chuẩn nông thôn mới, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân xã Nghĩa Đô tiếp tục bắt tay xây dựng nông thôn mới nâng cao, đến nay đã hoàn thành 16/18 tiêu chí, trong đó nổi bật là hoàn chỉnh phương án quy hoạch; mở rộng và kiên cố hóa đường giao thông liên thôn, liên xã bằng bê tông xi măng; 99,7% hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia; 100% trường học trên địa bàn đạt chuẩn quốc gia; 13/13 thôn đã có nhà văn hóa và đạt chuẩn thôn văn hóa; xây dựng thành công 5 thôn kiểu mẫu; 98,9% hộ đạt tiêu chuẩn nhà sạch, vườn đẹp; tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh, còn dưới 5%; 100% hộ dân được sử dụng nước sạch hợp vệ sinh; 94,7% số cán bộ xã đạt chuẩn; sự hài lòng của người dân đối với chính quyền đạt tỷ lệ 100%; các tổ chức chính trị - xã hội đạt loại khá trở lên; an ninh chính trị, trật tự nông thôn được duy trì vững chắc. Với sự nỗ lực vươn lên, thu nhập bình quân đầu người của xã đã tăng từ 18,1 triệu đồng/năm 2016 lên hơn 38,6 triệu đồng/năm 2021 (gấp gần 2,13 lần). 

Xã Nghĩa Đô đã có 25 hộ tham gia mô hình homestay.

Phát huy tiềm năng, lợi thế về phong tục, tập quán, bản sắc văn hóa của địa phương, tháng 9/2021, UBND tỉnh Lào Cai đã ban hành Quyết định số 3281/QĐ-UBND công nhận xã Nghĩa Đô là điểm du lịch. Từ đây, vùng đất này trở thành một trong những địa chỉ du lịch hấp dẫn mới, nơi lưu giữ các di tích lịch sử - văn hóa, nguồn tài nguyên du lịch sinh thái, du lịch nhân văn phong phú và đa dạng, trong đó nổi bật là bản sắc văn hóa tại các bản làng của người Tày.

Để giữ gìn bản sắc văn hóa và phát triển du lịch cộng đồng, xã Nghĩa Đô đã phục dựng các lễ hội, nghi lễ truyền thống và trò chơi dân gian của đồng bào Tày. Ngoài ra, xã cũng phối hợp với nghệ nhân dân gian, chuyên gia tư vấn sưu tầm, ghi chép, phục dựng một số di sản văn hóa phi vật thể của đồng bào Tày như: Nghi lễ then Tày, nghi lễ mừng thọ, Lễ hội Pang Luông, Nghi lễ lấy nước đầu năm… góp phần bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa trong đời sống của đồng bào Tày, đồng thời đáp ứng nhu cầu khám phá, trải nghiệm của du khách.

Với phương châm “Biến di sản thành tài sản”, chính quyền và Nhân dân xã Nghĩa Đô đang đồng lòng xây dựng hình ảnh Nghĩa Đô xanh, sạch, đẹp với nhiều hoạt động ý nghĩa như: Phát động “Mỗi người dân trồng một cây cọ” để bảo tồn cây cọ địa phương; Chương trình “Ngày thứ Bảy xanh” thu gom rác thải, làm sạch dòng suối Nậm Luông, trồng hoa ven đường giao thông, đặt các thùng rác thân thiện với môi trường; quy hoạch điểm xây dựng Bảo tàng sinh thái ngoài trời dọc suối Mường Kem làm điểm tham quan, nghỉ dưỡng cho khách theo hướng du lịch xanh... Bên cạnh đó là xây dựng các điểm du lịch văn hóa gắn với truyền thống lịch sử (Di tích Đồn Nghĩa Đô với lịch sử chiến thắng Nghĩa Đô), kết nối tuyến du lịch tâm linh đền Bảo Hà - đền Phúc Khánh - đền Nghĩa Đô.

Với quyết tâm xây dựng vùng quê đổi mới, đưa Nghĩa Đô trở thành điểm đến hấp dẫn và thân thiện, trong dịp tổ chức Tuần Văn hóa - Du lịch Bảo Yên năm 2022 (từ ngày 22/4 đến 1/5), nhiều hoạt động văn hóa, thể thao mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc Tày đã được tổ chức. Qua đây, địa phương quảng bá hiệu quả đất và người Nghĩa Đô, từng bước vươn lên trong phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là xây dựng nông thôn mới nâng cao và phát triển du lịch cộng đồng.